ဩဂုတ် ၂၀

မြန်မာ့အရေးကိစ္စ ဖြေရှင်းရေးအတွက် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) ၏ အားထုတ်မှုများသည် မျှော်လင့်ထားခဲ့သလောက် ထိရောက်ထားခြင်း မရှိဟု စင်္ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောသွားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တည်ငြိမ်မှု ပြန်လည်ရရှိရေးအတွက် ဒစ်ပလိုမေစီနည်းလမ်းကနေတဆင့် လုပ်ဆောင်ရန် နိုင်ငံ ၁၀ နိုင်ငံပါ အာဆီယံကို ကုလသမဂ္ဂနှင့် နိုင်ငံအများအပြားက တိုက်တွန်းထားခဲ့သည်။

“အာဆီယံအနေနဲ့ ဒီကိစ္စမှာ ကျွန်တော်တို့ မျှော်လင့်သလောက်တော့ ထိ‌‌ရောက်မြန်ဆန်မှု ရှိမနေပါဘူး၊ ဒါပေမယ့်လည်း ဒါက ခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်နေပါတယ်” ဟု ဗီဗီယန် ဘလာခရစ်ရှ်နန်က ရိုက်တာကို ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလက မြန်မာ့အကျပ်အတည်း ပြေလည်အောင် ဖြေရှင်းရေး ရည်ရွယ်ပြီး ဘုံသဘောတူညီချက် ငါးချက်ကို အာဆီယံက ကြေညာခဲ့သည်။ အဆိုပါ အားထုတ်မှုများ၏ တစိတ်တဒေသအဖြစ် အာဆီယံအုပ်စုသည် သြဂုတ်လအစောပိုင်းက ဘရူနိုင်း ဒုနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို မြန်မာဆိုင်ရာ အထူးသံတမန်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

စင်္ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားရာတွင် နိုဝင်ဘာလ အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမတိုင်မီ အထူးသံတမန်၏ ခရီးစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အစီရင်ခံရန် တိုးတက်မှု ရှိလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် အဆိုပါ အထူးသံတမန်၏ ခရီးစဉ်တွင် ၎င်းကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ သက်ဆိုင်သူအဖွဲ့အစည်းအားလုံးနှင့် တွေ့ဆုံခွင့် စစ်တပ်ဘက်က ခွင့်ပြုရမည် ဖြစ်ကြောင်း ၊ သို့မှသာ အဓိပ္ပါယ်ရှိလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း စင်္ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက သတိပေးသွားခဲ့သည်။

“ခုချိန်မှာ အဓိက မှတ်ကျောက်တင်ခံရမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အထူးသံတမန်ကို သူတို့ ဘယ်လို ဆက်ဆံမှာလဲ ဆိုတာပဲဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဘလာခရစ်ရှ်နန်က ပြောသွားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေသည် သေရေးရှင်ရေးတမျှ ဖြစ်နေကြောင်းနှင့် အာဆီယံအနေဖြင့် အပြုသဘောဆောင်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ရန်၊ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများကို အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန်နှင့် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများ ပေးပို့နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသွားခဲ့သည်။

“ဆက်သွယ်ရေးလိုင်းတွေကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ ထိန်းသိမ်း လုပ်ဆောင်ထားခဲ့ပါတယ်” ဟု ဘလာခရစ်ရှ်နန်က ‌ပြောသည်။ အာဆီယံ သို့မဟုတ် စင်္ကာပူအနေဖြင့် မြန်မာအမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရနှင့် ပတ်သက်ဆက်ဆံမှု ရှိထားသလား ဟု မေးမြန်းမှုကို ဖြေကြားရာတွင် “ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ကိစ္စရပ်တွေကို ခက်ခဲအောင် လုပ်ဖို့ ကြိုးစားမနေပါဘူး၊ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဘယ်ဘက်ကိုမှ ခြယ်လှယ်နေတာမျိုးလည်း မရှိပါဘူး၊ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ အားလုံးနဲ့ ဆက်ဆံပတ်သက်သွားမယ်ဆိုတာကိုတော့ စစ်တပ်အာဏာပိုင်တွေ သိပါတယ်” ဟု ဘလာခရစ်ရှ်နန်က ပြောသွားခဲ့သည်။

စင်္ကာပူသည် နိုင်ငံအရွယ်အစား ‌သေးသော်လည်း အရှေ့တောင်အာရှတွင် စီးပွား‌‌ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အားကောင်းသည့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှု ရှိထားသည်။ ထို့ပြင် စင်္ကာပူသည် မြန်မာတွင် အကြီးဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် မြန်မာနှင့်အကြား နီးကပ်သည့် ဆက်ဆံရေး ရှိခြင်းကြောင့် မြန်မာတွင် သြဇာ အရှိန်အဝါ ရှိနေသည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တစ်ချို့က ပြောသည်။

စင်္ကာပူသည် ၂၀၂၀ အထိ မြန်မာတွင် ခွင့်ပြုခံထားခဲ့ရသည့် ‌စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ ၂၄ ဒသမ ၁ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ရှိထားခဲ့ကြောင်း ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း တရားဝင် မြန်မာဒေတာအချက်အလက်များအရ သိရသည်။ ယင်းအတွက်ကြောင့် ယင်းသည် တရုတ်ကို ကျော်ပြီး မြန်မာတွင် အကြီးဆုံးသော နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရင်းမြစ် ဖြစ်ထားခဲ့သည်။

သို့သော် ဘလာခရစ်ရှ်နန်ကမူ စင်္ကာပူ၏ သြဇာအရှိန်အဝါ ဆိုသည်မှာ ပိုလွန်ခန့်မှန်းနေခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောသွားခဲ့သည်။

စီးပွား‌ရေး အ‌ရေးယူဒဏ်ခတ်မှုများက သာမန်ပြည်သူများအပေါ်တွင်သာ ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး စစ်အာဏာပိုင်များအပေါ် ထိခိုက်မှုအနည်းအကျဉ်းမျှသာ ရှိလိမ့်မည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် အာဆီယံအဖွဲ့အတွင်း မြန်မာကို ထုတ်ပယ် သို့မဟုတ် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ ရပ်ဆိုင်းရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးနေခြင်းမျိုး မရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောခဲ့ပြီး အာဆီယံအနေဖြင့် အပြုသဘောဆောင်လုပ်ဆောင်လိုပြီး ပြည်တွင်းနိုင်ငံ‌ရေးကို ဝင်စွက်လိုခြင်း မရှိဟု ပြောသွားခဲ့သည်။