အရေးပေါ်အသုံးပြုမှု စီမံချက်အရ တရုတ်လူမျိုး ၁ သန်းခန့်အား Sinopharm ကာကွယ်ဆေးထိုး

 အရေးပေါ်အသုံးပြုမှု စီမံချက်အရ တရုတ်လူမျိုး ၁ သန်းခန့်အား Sinopharm ကာကွယ်ဆေးထိုး
A vaccine developed by Sinovac Biotech is also included in China’s emergency use programme. Photo: AFP

နိုဝင်ဘာ ၂၀ ၊ ၂၀၂၀

အစိုးရ၏ အရေးပေါ်အသုံးပြုမှု စီမံချက်အောက်တွင် တရုတ်လူမျိုး တစ်သန်းခန့်အား နိုင်ငံပိုင်ကုမ္ပဏီ Sinopharm မှ စမ်းသပ်ထုတ်လုပ်ထားသည့် COVID-19 ကာကွယ်ဆေး ထိုးပေးခဲ့ကြောင်း ကုမ္ပဏီ ဥက္ကဋ္ဌက ပြောခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့် ရုရှားတို့သည့် လျာထားသည့်ကာကွယ်ဆေးဟု ခေါ်သော ထိရောက်မှုနှင့် လုံခြုံမှုကို လက်တွေ့စမ်းသပ်နေဆဲထုတ်ကုန်များအား ပြည်သူများထိုးပေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
 
“အရေးပေါ်အသုံးပြုတဲ့အခါ လူအယောက် တစ်သန်းလောက်ကို ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးခဲ့ပြီးတော့ ဆိုးဝါးတာ တစ်ခုမှတော့ မဖြစ်ခဲ့ဘူး။ သာမန်လက္ခဏာလေးတွေလောက်ပဲရှိတယ်” ဟု တရုတ်အမျိုးသားဆေးဝါးကုမ္ပဏီ (Sinopharm) ဥက္ကဌ လီယူ ဇင်ဂျန် က စီချွမ်အခြေစိုက် ဒစ်ဂျစ်တယ်မီဒီယာကုမ္ပဏီမှ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ထုတ်ဝေခဲ့သော တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“သုတေသနလုပ်တာ လက်တွေ့စမ်းသပ်တာ ထုတ်လုပ်တာနဲ့ အရေးပေါ်အသုံးပြုတာ စတဲ့ ဖြစ်စဉ်အကုန်လုံးမှာ ကျွန်တော်တို့က ဦးဆောင်နေတယ်”ဟု သူက ဆိုသည်။
 
Sinopharm မှ ကာကွယ်ဆေး ထိုးခဲ့သူများအပြင် ကျယ်ကျန်းရှိ အာဏာပိုင်များသည် အရေးပေါ်အသုံးပြုမှုစီမံချက်အရ တရုတ်ပြည်အရှေ့ပိုင်းရှိ ကူးစက်နိုင်ချေမြင့်မားသော လူများအား ပုဂ္ဂလိဂပိုင် ဆေးဝါးကုမ္ပဏီ ဆီနိုဗက် ဘိုင်အိုတက် Sinovac Biotec မှ ထုတ်လုပ်သည့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးအား ရရှိနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ကြောင်း ဆိုသည်။

ကာကွယ်ဆေးထိုးသည့် လူအရေအတွက်ကို အတိအကျမသိရသော်လည်း ပြည်တွင်း ပြည်ပမီဒီယာများu ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးစင်တာများအပြင်ဘက်တွင် လူများတန်းစီနေသည့်ပုံရိပ်များကို ထုတ်လွှင့်ပြသနေခဲ့သည်ကိုတွေ့ရသည်။
 
ကုမ္ပဏီက လူသိန်းပေါင်းများစွာအား ခုခံအားတုံ့ပြန်မှုကို လှုံ့ဆော်ရန် လူ၏ ဆဲလ်များအတွင်း မပွားနိုင်သော အသက်မပါသည့် ဗိုင်းရပ်စ်ကို အသုံးပြုထားသော လျာထားသည့်ကာကွယ်ဆေးများကို ပေးခဲ့ကြောင်း စက်တင်ဘာလတွင် ကြေငြာခဲ့အပြီး ဆေးထိုးခဲ့သူ တစ်သန်းရှိကြောင်း Sinopharm ၏ ကြေငြာချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

အတည်မပြုရသေးသော ကာကွယ်ဆေး ခွင့်ပြုချက်ကို မျှတစေရန် ပေကျင်းသည် ထုတ်ကုန်အသုံးပြုမှုအား ရှေ့တန်းကျန်းမာရေးပညာရှင်များစသော သိသာသော အဖွဲ့များသာမက ကျောင်း၊ ကုန်တိုက်၊ အများပြည်သူ ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးမှ အလုပ်သမားများအပါအဝင် ကူးစက်နိုင်ချေမြင့်မားသောသူများအပေါ် ကန့်သတ်ထားကြောင်း ဆိုသည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဆေးဝါးကုမ္ပဏီများသည် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး ရှာဖွေရန် လပေါင်းများစွာ ကြိုးပမ်းနေကြသည်။ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ဂျာမန်ကုမ္ပဏီ BioNTech နှင့် အမေရိကန်ကုမ္ပဏီ Pfizer က သူတို့၏ ဆေးသည် လူ ၄၃,၀၀၀ ခန့်ပါဝင်ခဲ့သော နောက်ဆုံးလက်တွေ့စမ်းသပ်မှုအရ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းထိရောက်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။

 ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ မတိုင်ခင် နှစ်ရက်တွင် အမေရိကန်ကုမ္ပဏီ Moderna က ၎င်း၏ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး အဆင့်သုံးစမ်းသပ်အပြီး ကြားဖြတ်ရလဒ်သည် ထိရောက်မှု ၉၄.၅ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ထုတ်ကုန်နှစ်ခုစလုံးသည် အစိုးရမှ တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးအတွက် စံသတ်မှတ်နှုန်းအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအမှတ်ကို ကျော်လွန်ခဲ့သည်။
 
အမေရိကန် ကျန်းမာရေးနှင့် ဝန်ဆောင်မှု ဝန်ကြီး အဲလက်ဇ် အဇာ က Pfizer နှင့် Moderna မှ ကာကွယ်ဆေးများအား ခွင့်ပြုခြင်းနှင့် ဖြန့်ဝေခြင်းတို့အား ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း အစပြုနိုင်ပြီး နှစ်ကုန်တွင် အမေရိကန်သည် ဆေးနှစ်မျိုးပေါင်း သန်း ၄၀ ခန့် အဆင်သင့်ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

မေရီလန်းမှ အမျိုးသားကျန်းမာရေးအင်စတီကျု ဒါရိုက်တာ ဖရန်စစ် ကောလင်းက လာမည့်နှစ် ဧပြီတွင် လူပေါင်းမြောက်များစွာသည် ကာကွယ်ဆေးထိုးနိုင်ရန် မျှော်လင့်ကြောင်း CNN နှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
 
တရုတ်ကာကွယ်ဆေး၏ နောက်ဆုံးအဆင့် လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုမှ ကြားဖြတ်ရလဒ်များကို မကြေငြာသေးသော်လည်း မကြာမီတွင် ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကာ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုများသည် မျှော်မှန်းထားသည်ထက် ပိုမိုကောင်းမွန်ကြောင်း Liu က ပြီးခဲ့သော အပတ်က ဆိုခဲ့သည်။

နိုင်ငံခြားထုတ်ကုန်များက စမ်းသပ်အောင်မြင်လာအပြီးတွင် တရုတ်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးစင်တာ ခေါင်းဆောင် ဂေါင်ဖုက တရုတ်၏ လျာထားသည့်ကာကွယ်ဆေးများကို လူသိများစေရန် လုပ်ဆောင်နေသည်။
 
“လတ်တလောမှာ Pfizer နဲ့ Moderna က သူတို့ရဲ့ ဆေးက အလွန် အာနိသင် ရှိတယ်လို့ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ တရုတ်ကာကွယ်ဆေးတွေကလည်း အရမ်း အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိတယ်ဆိုတာ ယုံပါ”ဟု သူက အင်တာနက်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွင် ပြောခဲ့သည်။

သို့သော် နိုင်ငံခြားထုတ်ကုန်များအနေဖြင့် မေးခွန်းထုတ်စရာများရှိကြောင်း၊ “အကယ်၍ ကာကွယ်ဆေးရပြီဆိုရင် ပဋိပစ္စည်းကို အာနိသင်ပြယ်အောင်လုပ်တာက သင့်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်လို့လား။ Pfizer နဲ့ Modernaက ရတဲ့ အချက်အလက်တွေက အဲဒါကို သက်သေပြနိုင်လား”ဟု ဆိုခဲ့သည်။
 
Gao ကလည်း ပဋိပစ္စည်းများသည် အဆုတ်ကို ရောက်နိုင်ခြင်းရှိမရှိနှင့် လက်ခံဆဲလ်များအတွင်း ဗိုင်းရပ်စ်ဝင်ရောက်ရန် လွယ်ကူစေသော ဖြစ်စဉ်ဖြစ်သော  ပဋိပစ္စည်းမှီခိုတိုးမြှင့်ခြင်း ရှိလာနိုင်ချေကို မေးမြန်းခဲ့သည်။

တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်များက တရုတ်၏ လျာထားသည့်ကာကွယ်ဆေးတွင် ADE ဖြစ်နိုင်ချေ အလွန်နည်းပါးကြောင်း ဆိုခဲ့သည်။

 ဆေးဂျာနယ် The Lancet  တွင် အင်္ဂါနေ့တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော လေ့လာချက်တွင် Sinovac က ထုတ်လုပ်သည့် ကာကွယ်ဆေးသည် စမ်းသပ်သည့် ပထမအဆင့်နှစ်ဆင့်တွင် ခုခံအားတုံ့ပြန်မှု အလျင်အမြန်ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ပဋိပစ္စည်းလုပ်ဆာင်မှုသည် ပြန်လည်သက်သာလာသော လူနာများနှင့် Pfizer နှင့် Moderna ကာကွယ်ဆေးများ စမ်းသပ်မှုထက် ပိုမိုနှေးကွေးသည်။

 သို့သော် သိပ္ပံပညာရှင်များက နောက်ဆုံးအဆင့် စမ်းသပ်မှုရလဒ်များသာလျင် မည်သည့်အဆင့်ရှိ ပဋိပစ္စည်းသည် လူတို့အား ကိုဗစ်-၁၉မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်ကို ပြသနိုင်မည့်အကြောင်း ပြောသည်။
ကြာသပတေးနေ့တွင် တူရကီသည် Sinovac ထံမှ COVID-19 ကာကွယ်ဆေး သန်း ၂၀ ခန့် ဝယ်ယူရန် ရက်ပိုင်းအတွင်း စာချုပ်ချုပ်ဆိုမည်ဖြစ်ပြီး Pfizer နှင့်လည်း ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလျက်ရှိသည်။

 “ဒီဇင်ဘာမှ တရုတ် ကာကွယ်ဆေး ၁၀ သန်းလောက်ကို ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီထက်လည်း ပိုများချင်သေးတယ်။ ဇန်နဝါရီမှာလည်း အဲဒီလောက် ထပ်ယူဦးမယ်”ဟု ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး Fahrettin Koca က ပြောခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံပိုင် Anadolu သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြထားသည်။

သဘောတူညီချက် ဖြစ်မြောက်ခဲ့လျင် တူရကီသည် ဘရာဇီးနိုင်ငံအပြီး တရုတ် ကာကွယ်ဆေးဝယ်ယူသည့် ဒုတိယမြောက်နိုင်ငံ ဖြစ်လာလိမ့်မည်။

နောက်ဆုံးရသတင်းတွေကို နေ့စဉ် အခမဲ့ဖတ်ရှုနိုင်ဖို့ သင့် အီးမေးလ်ကို ဒီနေရာမှာ စာရင်းသွင်းလိုက်ပါ။

* indicates required

Mizzima Weekly