မန္တလေး၊မတ် ၁၃ ။ ။ မျိုးသုဉ်းရန်အနေအထားဖြစ်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒေသရင်းဖွားမျိုးစိတ်ဖြစ်သော တိုက်လိပ် အကောင် ၃၀ ကို မတ်လ ၁၃ရက်၊နံနက်ပိုင်းက စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ခန္တီးခရိုင် ချင်းတွင်းမြစ်အထက်ပိုင်းလင်းဖားကျေးရွာအနီးတွင် လွှတ်ပေးခဲ့ကြောင်း သားငှက်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့(လင်းဖားလိပ်စခန်းတာဝန်ခံ)ကိုဖိုးငယ်ကပြောသည်။
ထိုသို့တိုက်လိပ်များလွှတ်ခြင်းကို သစ်တောဦးစီးဌာ၊ သားငှက်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့၊ လိပ်မျိုးဆက်ရှင်သန်ရေးအဖွဲ့ (TSA) တို့ ပူးပေါင်း၍ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သည်။
"သူတို့ကို လွှတ်တယ်ဆိုပေမယ့် လုံးဝကြီးလွှတ်လိုက်တာမဟုတ်ပဲ ခြံခတ်ထားတယ်။ဘာလို့လဲဆိုတော့ မြစ်ထဲ တိုက်ရိုက်လွှတ်လိုက်ရင် ပိုက်တွေ ညှိမှာဆိုတော့ နှစ်လလောက် ခြံခေတ်ပြီး မြစ်သဘာဝကို သိအောင်ထားထားသေးတယ်။ဟု သားငှက်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ (မြန်မာနိုင်ငံအစီအစဉ်)(လင်းဖားစခန်း)တာဝန်ခံ ကိုဖိုးငယ်က ပြောသည်။
ချင်းတွင်းမြစ်အတွင်းလွှတ်သည့် အကောင် ၃၀ အနက် ၁၀ကောင်ကို Telemetry စက်တပ်ဆင်ထားသည်။ထိုသို့တပ်ဆင်ပေးရခြင်းမှာ ပြန်လည်ခြေရာခံနိုင်ရန်အတွက်ဖြစ်သည်။
ချင်းတွင်းမြစ်အတွင်းသို့ တိုက်လိပ်များကို ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ၁၀ ကောင်၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ၇ ကောင်၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ်ထဲတွင် အကောင် ၆၀ နှင့် ယခု ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အကောင် ၃၀တို့လွှတ်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်သာ တွေ့ရှိရသည့် ဒေသရင်းဖွားမျိုးစိတ် (Batagur trivittata) မြန်မာ့တိုက်လိပ် (ခေါ်)လိပ်ခုံးမှာ မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး အန္တရာယ်ရှိသော အဆင့် သတ်မှတ်ထားသည့်ရှားပါး လိပ်ဖြစ်သည်။
ယခင်က ဧရာဝတီမြစ်၊ ချင်းတွင်းမြစ်၊ စစ်တောင်းမြစ်နှင့် သံလွင်မြစ်အောက်ပိုင်းတို့တွင် ပေါများစွာတွေ့ရှိခဲ့ရသော်လည်း ယခုအခါတွင် လိပ်ဥများအား ဖေါ်ယူစားသုံးခြင်း၊ အရွယ်ရောက်ပြီးသော လိပ်များအား ဖမ်းဆီးစားသောက်ခြင်းနှင့် ငါးဖမ်းကိရိယာများတွင်ငြိ၍ သေဆုံးခြင်းများကြောင့် လက်ရှိအခြေအနေတွင် ချင်းတွင်းမြစ်အထက်ပိုင်းရှိ ထမံသီဘေးမဲ့တော ဝန်းကျင်ဒေသများတွင်သာတွေ့ရတော့ကြောင်းသိရသည်။
