"အမေ့ခံ ကူကီးမျိုးနွယ်"

"အမေ့ခံ ကူကီးမျိုးနွယ်"

 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မျိုးနွယ် အနည်းအငယ်သာကျန်ရှိနေသည့် ကူကီးလူမျိုးတို့မှာ ယနေ့အချိန်ထိ ဖိနှိပ်ခံနေရဆဲဖြစ်ပြီး အခွင့်အရေးများလည်းဆုံးရှုံးနေဆဲဖြစ်သည်။

ကူကီးလူမျိုးအမည်ဖြင့် ရိုးရာအခမ်းအနားပွဲများ၊လူငယ်တွေ့ဆုံပွဲများကျင်းပရန်အတွက် ခွင့်ပြုမိန့်တောင်းခံရာတွင်လည်း အခက်အခဲများ ကြံုတွေ့နေရဆဲဖြစ်သည်။

ကူကီးလူမျိုးတို့၏စာပေ၊ယဉ်ကျေးမှု စသည်တို့ကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့်မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားတွင် ရောက်ရှိနေထိုင်ကြသည့် ကူကီလူမျိုးများ၏ စာရင်းကို ကောက်ယူလျှက်ရှိသည်။

ကူကီးလူမျိုးအရေးကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ကူကီးရေးရာကော်မတီကို ယခုနှစ်အစောပိုင်းက ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

၂၀၁၆ခုနှစ်က ပင်လုံညီလာခံထောက်ခံပွဲနှင့်ကူကီးလူငယ် ဖိုရမ်ကျင်းပရာတွင်လည်း တမူးခရိုင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက တားမြစ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် နေရာ သုံးနေရာ ပြောင်း၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရသည်။

ကူကီးလူမျိုးများအနေဖြင့် ဒီမိုကရေစီအစိုးရလက်ထက်တွင် အခြားလူမျိုးနွယ်စုများကဲ့သို့ အခွင့်အရေးတန်းတူရရှိစေရန်အတွက်လည်း မျှော်လင့်လျှက်ရှိကြသည်။

ဒီမိုကရေစီအစိုးရအနေဖြင့်လည်း ကူကီးလူမျိုးတို့၏ စာပေ၊ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ပညာရေး၊ကျန်းမာရေးတို့အတွက်လည်း ကူညီပေးရန်မျှော်လင့်လျှက်ရှိသည်။

ကူကီးလူမျိုးများသည် နယ်မြေခွဲဝေတောင်းခံနေခြင်းမဟုတ်သလို အစိုးရကို ပုန်ကန်နေခြင်းမဟုတ်၍ ကူကီးလူမျိုးနွယ်စုကို လက်ရှိအစိုးရအနေဖြင့် အသိအမှတ်ပြုပေးရန်အတွက်   တောင်းဆိုမှုများရှိသည်။

ထိုသို့တောင်းဆိုခဲ့ကြခြင်းကြောင့်လည်း အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံလာရသည်။အသိအမှတ်ပြုခြင်းပင် ကူကီးလူငယ်တို့၏ အားတစ်ခုဖြစ်လာသလို ကူကီးလူငယ်တို့၏ ကြိုးစားအားထုတ်မှုက ထင်ဟပ်နေသည်။

ကူကီးမျိုးနွယ်စုသည် ဌာနေတိုင်းရင်းသားများဖြစ်သည်ဆိုခြင်းကို ပြည်သူလူထုသိရှိအောင်ဆောင်ရွက်ခြင်းအား ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင်သိသိသာသာ လုပ်ပြနိုင်ခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့လုပ်ပြနိုု်င်သည့် များထဲမှ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊လေရှီးမြို့နယ်တွင်  ကူကီးလူမျိုးများ နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်ကို စတင်တော်လှန်ခဲ့သည့်နေ့နှစ် ၁၀၀ ပြည့်အခမ်းအနားနှင့် အထိမ်းအမှတ်ကျောက်တိုင်စိုက်ထူးခြင်းကိုမတ်လ ၅ ရက်ကပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းနှင့်လတ်တလော ဟုမ္မလင်းမြို့တို့တွင် ကူကီးတိုင်းရင်းသားရိုးရာပွဲကို ခမ်းနားစွာ ကျင်းပလိုက်နိုင်ခြင်းက သက်သေပင်ဖြစ်သည်။

ဌာနေကူကီးလူမျိုးများသည် အင်္ဂလိပ်နယ်ချဲ့များကို နာဂတောင်တန်းတစ်လျှောက်နှင့်ချင်းတွင်း မြစ်ရိုးတစ်လျှောက်တွင် ၁၉၁၇ခုနှစ်မှ၁၉၁၉ခုနှစ်အထိ တော်လှန်ခဲ့ကြောင်း သမိုင်းအထောက်အထားများအရသိရသည်။

ကူကီးတိုင်းရင်းသားများသည် တိုင်းရင်းသား ၁၃၅ မျိုးတွင် ခေါင်ဆိုင်၊ထာဒို၊ဂွီးသဲ စသည့်မျိုးနွယ်စုငယ် ၃ မျိုးဖြင့်ပါဝင်ပြီး ၎င်းသုံးမျိုးကိုစုစည်းကာ ကူကီးဟူသောအမည်ဖြင့် ၂၀၁၄ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်လုံးကျွတ် သန်းခေါင်စာရင်းတွင် ၉၁၄ ကူကီး ဟူသည့်အမည်ဖြင့် ပါရှိထားသည်။

ကူကီးတိုင်းရင်းသားများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရှေးယခင်ကပင် ကိုယ့်ယဉ်ကျေးမှု၊ကိုယ့်စာပေဖြင့် နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး  ၁၉၆၇ခုနှစ်၊နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်၊ဦးနေဝင်း အစိုးရလက်ထက်တွင် ခါတော်မီ စစ်ဆင်ရေးဟူ၍ ကူကီးတိုင်းရင်းသား နှစ်သောင်းကျော်ကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေး၍ ကူကီးတိုင်းရင်းသားများ၏ မြေယာများကို သိမ်းယူခံခဲ့ကြရသည်။

ခါတော်မီ စစ်ဆင်ရေးတွင် ကူကီးရွာပေါင်း (၄၀) ကျော်အား ရွာလုံးကျွတ်မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်း၊ ကူကီးရွာ (၁၅) ရွာခန့်ကို အတင်းအဓမ္မရွှေ့ပြောင်းစေခြင်း၊ လယ်ယာမြေပေါင်းများစွာ၊ ဆန်စပါး၊ ကျွဲနွားအစရှိသော အိမ်မွေး တိရိစ္ဆာန်များနှင့် အိမ်ထောင်ပရိဘောဂပစ္စည်းများစွာကို သိမ်းယူခဲ့ကြောင်း ကူကီးတိုင်းရင်းသားများ၏ မှတ်တမ်းများအရသိရသည်။

ကူကီးတိုင်းရင်းသားများသည် မြန်မာတိုင်းရင်းသားများနည်းတူ တိဗက်ကုန်းပြင်မြင့်မှ ဆင်းသက်လာကြသော တိဗက်-မြန်မာအုပ်စုဝင် မျိုးနွယ်စု တစ်စု ဖြစ်ပြီး ရေကြည်ရာ၊ မြက်နုရာ ရှာကြရင်း ကဘော်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသ(ယခုတမူးခရိုင်)၊အထက်ချင်းတွင်း၊ချင်းပြည်နယ်နေရာအချို့၊အိန္ဒိယနိုင်ငံ မဏိပူပြည်နယ်၊အာသံဒေသတွေမှာ ပျံ့နှံ့အခြေချ နေထိုင်ခဲ့ကြကြောင်း သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရသိရသည်။

ကူကီးတိုင်းရင်းသားများအနေဖြင့် အစိုးရသစ်လက်ထက်တွင် ကူကီးတိုင်းရင်းသားအမည်စာရင်း တရားဝင် ခွင့်ပြုပေးရန်တောင်းဆိုသွားမည်ဟုဆိုကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကူကီးတိုင်းရင်းသားများသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအထက်ပိုင်း တမူး၊ဟုမ္မလင်း၊ခန္တီး၊လေရှီး၊ခမ်းပတ်၊ကလေးမြို့တို့တွင်အများစုနေထိုင်ကြပြီး ချင်းပြည်နယ်၊ ရန်ကုန်၊မန္တလေး ၊ပြင်ဦးလွင်နှင့်နေပြည်တော်တို့တွင် အနည်းငယ်နေထိုင်ကြောင်းသိရပြီး တရားဝင်ကူကီးတိုင်းရင်းသားဦးရေ လေးသောင်းကျော်ရှိကြောင်းသိရသည်။

 

နောက်ဆုံးရသတင်းတွေကို နေ့စဉ် အခမဲ့ဖတ်ရှုနိုင်ဖို့ သင့် အီးမေးလ်ကို ဒီနေရာမှာ စာရင်းသွင်းလိုက်ပါ။

* indicates required

Mizzima Weekly